SÖZCÜ gazetesiyle Beşiktaş’ın mali durumu ve geleceği ile konuştuk
Ekonomik krizin vurduğu kulüplerin başında Beşiktaş geliyor. Siyah-beyazlılar, 9 aylık dilimde 246 milyon TL zarar açıkladı. Çözüm yolu aranırken camiada da endişe hâkim. SÖZCÜ gazetesi ile tüm kulüplerin röntgenini çektik…
“Şampiyonluklar, Şampiyonlar Ligi gelirleri, ‘Come to Beşiktaş’ gibi akımlarla girilen ‘Lale Devri’, gelirler azalıyorken giderlerin kontrol edilememesiyle sona erdi. Bu duruma kötü yönetim getirdi.”
“FİKRET ORMAN, GÜNÜ KURTARMAK İÇİN TBB ANLAŞMASINI İMZALADI. BU, TÜZÜĞE DE AYKIRI”
Ekonomik krizin vurduğu kulüplerin başında Beşiktaş geliyor. Siyah-beyazlılar, son 9 aylık dilimde 246 milyon TL rekor zarar açıkladı. Çözüm yolu aranırken camiada da endişe hakim. SÖZCÜ, Beşiktaş’ın geldiği noktayı, ‘Finans Kartalları’ oluşumunun önemli ismi, ekonomist Gökhah Tiryaki ile konuştu. Tiryaki, sadece siyah-beyazlıları değil tüm kulüplerin röntgenini çekti…
Beşiktaş’ın mevcut borcu bitirme imkânı var mı?
Başkan A.Nur Çebi’nin devraldığı Beşiktaş’ın özeti şu: 3 milyar TL borç, temlikler 5.5 milyarı aşmış, yıllık gelirler 550 milyon TL’ye gerilemiş ve yılık zararı ise 400 milyon… Fikret Orman devraldığında yıllık gelirinin 2.5 katı borcu olan kulübü devrederken oran 5 kata çıkmış. Mevcut şartlarda Beşiktaş, nefes alamaz duruma geldi. Hedef, borcu bitirmek değil sürdürülebilir bir yapı kurmak olmalı. Bu seviye de yıllık gelirin üçte ikisi kadardır.
TBB yapılandırma anlaşması yarar mı getirdi zarar mı?
Fikret Orman, imzalanmaması gereken bir ‘yapılandırma’ değil ‘borç tasfiyesi’ sözleşmesine imza attı. Geçen sene bu zamanlar, Beşiktaş finansal krizdeydi; borçlanma maliyeti yüzde 30’u aşmıştı. O gün acil olan ödemeler için 250 milyon nakit kredi kullanıldı. Orman günü kurtarmak için imzalaması gereken , gelecek yönetimlerin elini kolunu bağlamakla kalmıyor bugün Beşiktaş’ın nefes almasını dahi engelliyor.
5. YIL 700 MİLYON TL ÖDENMELİ
Şartları detaylandırır mısınız?
Beşiktaş, bankalarla 1.45 milyar TL’lik sözleşme imzaladı. 1.2 milyar finansal borç yapılandırıldı, mevcut borçlar için 250 milyon TL de ek kredi kullanıldı. İlk 2 yıl sadece faiz ödemeli, son yıl 700 milyon TL’ye yakın balon ödemesi olan 5 yıllık vadeli yapısına ve enflasyonun oranına ek yüzde 5 marjlı faiz oranına sahip oldu. Enflasyonla birlikte faizin yüzde 21 olması kabul edilemez. Temerrüt durumu olursa da faizin yüzde 50 artacağı söyleniyor. Kulüplerin nasıl bir faiz oranıyla karşılaşacağını varın siz düşünün. 4.78 milyar TL’si yayın gelirlerinde olmak üzere 5.5 milyar TL gelirler temlik edilirken yüzde 7.5 da hisselerde rehin söz konusu.
Derneğin, Futbol A.Ş.’ye borcu da artıyor…
Doğru… Son 4 yılda 20 kat artarak 872 milyon TL’ye ulaşan ve katlanarak derneğin borcunun arttırıldığı bir durum… Sadece 9 ayda 372 milyon TL arttı ve bu meblağ için 87 milyon TL faiz de hesaplanarak faturalandırıldı. Bu faiz gelirini Beşiktaş’ın futboldaki 9 aylık zararı olan 246 milyon TL’ye eklediğimizde, 333 milyon TL futbolda zarar ettiğini söyleyebiliriz.
SATIŞTAN ÖNCE ÇÖZÜMLER VAR
Futbol A.Ş.’nin yabancı sermayeye satılması kurtuluş mu? Bunun önünde yasal engel var mı?
Soruya sonunda cevap vermeye başlayalım. Kulüp tüzüğüne uygun olmamakla birlikte büyük kulüplerin satışına camiaları ikna etmek zor. Geçmişte tüzüğe aykırı bir şekilde hisseler rehin verilse de kulübün ya da kulübe bağlı şirketlerin satışı genel kurulun onayına tabidir. Şu an borsada işlem gören şirketin sadece yüzde 51’i Beşiktaş’a ait; bu hisselerin de yüzde 7.5’i bankalara rehin verildi. Şirketin piyasa değeri 4 ayda 845 milyondan 500 milyon TL’nin altına düştü. Teorik olarak camia ikna edilip kulüp tüzüğü değiştirilse, satış söz konusu olabilir. Ancak kulübün ya da A.Ş’nin satışından önce diğer çözümlere odaklanılmalı.
İki sene önce tarihi gelir elde edilmişti. Neden bu duruma gelindi?
Kötü yönetim! Beşiktaş, 2016 yaz transfer döneminden beri yönetim becerisi anlamında kötüye gidiyor. 2 yıl üst üste gelen şampiyonluk, Şampiyonlar Ligi gelirleri, ‘Come to Beşiktaş’ gibi akımlar, kadro değerinde rakiplerin geçilmesi… Tam anlamıyla bir ‘Lale Devri’ne dönerek gelirlerin sürekli geleceği varsayıldı ve mali disiplinden kopuldu. Beşiktaş iki sezon önce 906 milyon TL, o zamanki döviz kuruyla 200 milyon Euro’nun üzerinde gelir elde etti. Bu gelirin 550 milyon TL’ye (75-80 milyon Euro) gerilediğini görüyoruz. Gelirler Euro olarak yüzde 50’den azalırken giderlerdeki azalış bu rakamların yanına dahi yaklaşamadı. Gelirler azalıyorken giderleri kontrol edememek ve mevcut borcun maliyetlerinin artması, Lale Devri’ni sona erdirdi.
Yardım kampanyası ne kadar çare olur?
Beşiktaş’ın maddi destek kadar, camianın kenetlenerek yönetime desteğine de ihtiyacı var. Yardım kampanyası maddi destekten öte camianın bir araya gelmesine ve kenetlenmesine yarayacaktır. Fenerbahçe, 150 milyon TL kadar destek sağlamıştı. Beşiktaş yönetiminin beklentisi 100-120 milyon TL civarında.
TBB anlaşması tüzüğe aykırı
“Sözleşmedeki bazı maddeler Beşiktaş tüzüğüne aykırı. Müşterinin yasal zorunluluklarına dikkat edilmemesi banka için ağır bir kusurdur. Temerrüde düşme maddelerinin içerisinde TFF ve UEFA talimatlarıyla birlikte yayın geliri anlaşmasına uyma varken sözleşmenin Beşiktaş tüzüğüne aykırılığına dikkat edilmemiş. Ek gelir ya da nakit yaratılması durumda bankaya erken ödeme yapılması gerekiyor. Örneğin Beşiktaş gayrimenkul veya hisse satışı yaparsa geliri kullanma yetkisi bankaya bırakılmış. Şampiyonlar Ligi ya da transfer gelirlerinde yaratılacak ek gelirler dahi bankanın inisiyatifinde görülüyor. Sözleşme ağır ve hükümleri tek taraflı. Beşiktaş tüzüğüne göre genel kuruldan onay alınması gerekiyorken Fikret Orman yönetimi, yetkisini aşarak bu sözleşmeyi imzalamış ve bankalar da buna dikkat etmemiş.
Gayrimenkul satmak çare değil
“Beşiktaş’a ait Fulya ve Akaretler’de iki gayrimenkul var. Değerleri 700-800 milyon TL civarında. Yani borcun dörtte birinden az. Yapılandırmada kullanılan ve bu gayrimenkullerin üçte biri değerindeki 250 milyonluk kredi, hesapta 15 dakika bile kalmadı. Taşınmaz satışı, artık çözümün parçalarından biri olabilir. Daha ziyade gayrimenkullerin finansal araç olarak kullanılması gibi yöntemler tartışılmalı. Önemli olan yaratılacak nakdin nasıl kullanılacağı.”
Sponsorlarla kırgınlık giderilmeli
“530 milyonu bulan ücret giderleri, 22 milyonluk danışmanlık, 14 milyonluk dava, 40 milyonluk sözleşme fesih bedelleri gibi rahatlıkla kontrol edilebilecek kalemler azaltılmalı. Sponsorların kırgınlıkları giderilmeli. Ortaklıklar çeşitlendirilmeli. Dijital gelirler, espor, kadın futbolu gibi yükselen değerlerle bunlar rahatlıkla yapılabilir.”
Altyapı tercih değil zorunluluk
“Altyapılar, kulüplerin gider değil yatırım merkezleridir. Sporcu satışlarının yanı sıra spor okulları da kulüplerin önemli gelir kaynakları olmaya başladı. Beşiktaş yeterli yatırımı yapmasa da güzel haberler geliyor. Finansal gerçeklere göre futbolda ücret bütçesi 30 milyon Euro’nun altında olmalı. Beşiktaş için altyapıdan oyuncu kazanmak tercih değil zorunluluktur. U-19 takımından 7-8 oyuncunun milli takımda. Altyapı potansiyeli kesinlikle kurtuluş reçetesinin önemli detaylarından biri.”
4 büyükler arasında en rahat kulüp belli: Trabzonspor sorunu çözdü
“Gelirlerini 254 milyon TL’den 358 milyon TL’ye çıkartırken futbol takımındaki yapılanmayla maliyetlerini sabit tutabildiler.”
4 büyüklerin tamamının ekonomik olarak durumu kötü olmakla birlikte birlikte Fenerbahçe, Beşiktaş, Galatasaray ve Trabzonspor olarak sıralama yapabiliriz. Toplam yükümlülüğü 1.2 milyar TL ile en az olan kulüp Trabzonspor’a ayrıca değinmek gerekiyor. Çünkü Trabzonspor, borç yapılandırmada ihtiyacı kadar ek kredi kullanabildi. Bununla birlikte gelirlerini son 9 ayda 254 milyon TL’den 358 milyon TL’ye çıkartırken özellikle de futbol takımındaki yapılanmayla maliyetlerini sabit tutabildi. Son raporlarda Galatasaray’ın 2.5 milyar TL, Beşiktaş’ın 3 milyar TL ve Fenerbahçe’nin ise 4 milyar TL’ye yaklaşan bir toplam borçlarının olduğunu görüyoruz. Fenerbahçe’de Ali Koç, Beşiktaş’ta ise Ahmet Nur Çebi kulübü finanse ederek faaliyetleri sürdürmeye çalışıyorken Galatasaray bu sene şampiyonlar ligi gelirleri sayesinde faaliyetlerini finanse edebildi.
